Stirling公式和Γ函数定义的等价性

核心定理:Stirling公式

形式:
Rez>0\text{Re}\, z > 0 时,

Γ(z)=2πzz12ezeJ(z),其中J(z)=1π0zy2+z2log11e2πydy.\Gamma(z) = \sqrt{2\pi} \, z^{z-\frac{1}{2}} e^{-z} e^{J(z)}, \quad \text{其中} \quad J(z) = \frac{1}{\pi} \int_0^\infty \frac{z}{y^2 + z^2} \log \frac{1}{1 - e^{-2\pi y}} dy.

渐近性质:
对任意 σ>0\sigma > 0,当 Rez>σ\text{Re}\, z > \sigmaz|z| \to \infty 时,J(z)0J(z) \to 0
特例(整数阶乘):

n!2πn(ne)n(n).n! \sim \sqrt{2\pi n} \left( \frac{n}{e} \right)^n \quad (n \to \infty).

关键证明步骤

1. 余项 J(z)J(z) 的构造

通过复积分技术,将 logΓ(z)\log \Gamma(z) 表示为:

logΓ(z)=log2π2z+(z12)logz+J(z).\log \Gamma(z) = \frac{\log 2\pi}{2} - z + \left( z - \frac{1}{2} \right) \log z + J(z).

核心是证明 J(z)0J(z) \to 0(当 Imz|\text{Im}\, z| 有下界且 z|z| \to \infty)。

2. 证明 J(z)0J(z) \to 0

  • 拆分积分:y[0,z/2]y \in [0, |z|/2][z/2,)[|z|/2, \infty) 分段估计。
  • 控制积分:
    • y<z/2y < |z|/2 时,利用 zz2+y243z10\left| \frac{z}{z^2 + y^2} \right| \leq \frac{4}{3}|z|^{-1} \to 0
    • y>z/2y > |z|/2 时,利用 zz2+y21σ\left| \frac{z}{z^2 + y^2} \right| \leq \frac{1}{\sigma}σ=minRez>0\sigma = \min \text{Re}\, z >0),结合 log(1e2πy)\log(1 - e^{-2\pi y}) 的可积性。

3. 确定常数 C1C_1C0C_0

  • 证明 C1=1C_1 = -1
    利用函数方程 Γ(z+1)=zΓ(z)\Gamma(z+1) = z \Gamma(z) 和渐近展开:

    logΓ(z+1)logΓ(z)=logz    C1+1+o(1)=0.\log \Gamma(z+1) - \log \Gamma(z) = \log z \implies C_1 + 1 + o(1) = 0.

  • 证明 C0=12log(2π)C_0 = \frac{1}{2} \log (2\pi)
    利用反射公式 Γ(z)Γ(1z)=π/sinπz\Gamma(z)\Gamma(1-z) = \pi / \sin \pi z,取 z=12+iyz = \frac{1}{2} + iy,比较渐近展开:

    log[Γ(z)Γ(1z)]=2C0πy+o(1),logπsinπz=log2ππy+o(1).\log \left[ \Gamma(z) \Gamma(1-z) \right] = 2C_0 - \pi y + o(1), \quad \log \frac{\pi}{\sin \pi z} = \log 2\pi - \pi y + o(1).

    解得 2C0=log2π2C_0 = \log 2\pi.

Γ函数积分定义的等价性

定理:Rez>0\text{Re}\, z > 0,积分定义

F(z)=0ettz1dtF(z) = \int_0^\infty e^{-t} t^{z-1} dt

满足 F(z)Γ(z)F(z) \equiv \Gamma(z)

证明思路:

  1. 构造周期函数:f(z)=F(z)/Γ(z)f(z) = F(z)/\Gamma(z),则 f(z+1)=f(z)f(z+1) = f(z)(由 F(z+1)=zF(z)F(z+1)=zF(z)Γ(z+1)=zΓ(z)\Gamma(z+1)=z\Gamma(z))。
  2. 解析延拓: f(z)f(z) 可延拓为 C\mathbb{C} 上周期为 1 的解析函数,且 f(z)=g(e2πiz)f(z) = g(e^{2\pi i z})ggC\mathbb{C}^* 解析)。
  3. 增长性估计:
    • 用 Stirling 公式得 Γ(z)eπ2y|\Gamma(z)| \geq e^{-\frac{\pi}{2} |y|}(当 y1|y| \gg 1)。
    • F(z)F(2)=1|F(z)| \leq F(2) = 1,推出 g(ζ)ζ±1/4|g(\zeta)| \leq |\zeta|^{\pm 1/4}(当 ζ0|\zeta| \to 0|\infty|)。
  4. Liouville 定理: g(ζ)g(\zeta)ζ=0\zeta=0\infty 处可去奇点,故为常数。由 f(1)=1f(1)=1f1f \equiv 1,即 FΓF \equiv \Gamma.

关键方法总结

  1. 复围道积分:
    • cotπζ/(ζ+z)2\cot \pi \zeta / (\zeta + z)^2 沿矩形围道积分(边界 Reζ=0,n+1/2\text{Re}\, \zeta = 0, \, n+1/2Imζ=±Y\text{Im}\, \zeta = \pm Y),利用留数定理联系 k=0n(z+k)2\sum_{k=0}^n (z+k)^{-2} 与积分(步骤3-7)。
  2. 渐近分析:
    • 分段估计积分余项 J(z)J(z),控制不同 yy 区间的行为(步骤11-12)。
  3. 特殊函数性质:
    • 利用 Γ(z)\Gamma(z) 的函数方程 Γ(z+1)=zΓ(z)\Gamma(z+1)=z\Gamma(z) 和反射公式 Γ(z)Γ(1z)=π/sinπz\Gamma(z)\Gamma(1-z)=\pi/\sin\pi z 确定常数(步骤12-15)。
  4. 解析延拓与周期性:
    • 通过周期函数转化和边界增长性估计,证明积分定义与 Γ(z)\Gamma(z) 等价(步骤21-25)。

补充内容

  • Bernoulli 数展开(练习1):

    1ez1=1z12+k=1(1)k1Bk(2k)!z2k1,B1=16,B2=130,B3=142.\frac{1}{e^z - 1} = \frac{1}{z} - \frac{1}{2} + \sum_{k=1}^\infty (-1)^{k-1} \frac{B_k}{(2k)!} z^{2k-1}, \quad B_1 = \frac{1}{6}, B_2 = \frac{1}{30}, B_3 = \frac{1}{42}.

  • 实数域 Stirling 余项估计(练习):
    x>0x > 0,存在 θ(x)(0,1)\theta(x) \in (0,1) 使得

    Γ(x)=2πx(xe)xeθ(x)12x,J(x)=1π0xy2+x2log11e2πydy<112x.\Gamma(x) = \sqrt{2\pi x} \left( \frac{x}{e} \right)^x e^{\frac{\theta(x)}{12x}}, \quad J(x) = \frac{1}{\pi} \int_0^\infty \frac{x}{y^2 + x^2} \log \frac{1}{1 - e^{-2\pi y}} dy < \frac{1}{12x}.


Stirling公式和Γ函数定义的等价性
https://xiao-ao-jiang-hu.github.io/2025/04/28/complex-analysis/CA-21/
作者
wst
发布于
2025年4月28日
许可协议