实变函数积分技巧

1. 无穷区间积分(f(x)dx\int_{-\infty}^{\infty} f(x) dx

  • 定理1:设 f(z)f(z) 在上半平面 H+H^+ 除孤立奇点 z1,,znz_1,\dots,z_n 外全纯,在 H+{zk}\overline{H}^+ \setminus \{z_k\} 连续,且 limzzf(z)=0\lim_{z\to\infty} zf(z) = 0,则:

    f(x)dx=2πik=1nRes(f,zk).\int_{-\infty}^{\infty} f(x) dx = 2\pi i \sum_{k=1}^{n} \operatorname{Res}(f, z_k).

    证明:取上半圆围道 CR[R,R]C_R \cup [-R, R],利用留数定理:

    CR[R,R]f(z)dz=2πiRes.\oint_{C_R \cup [-R,R]} f(z) dz = 2\pi i \sum \operatorname{Res}.

    由条件 limzzf(z)=0\lim_{z\to\infty} zf(z)=0,得 CRf(z)dzπε0\left| \int_{C_R} f(z) dz \right| \leq \pi \varepsilon \to 0RR \to \infty),实轴积分即所求。

  • 推论(有理函数):若 f(z)=P(z)/Q(z)f(z) = P(z)/Q(z) 满足:

    • degQdegP2\deg Q - \deg P \geq 2,
    • Q(x)0Q(x) \neq 0R\mathbb{R} 上,
    • zkz_kH+H^+ 内极点,
      则积分公式同上(例:dxx4+1=2π2\int_{-\infty}^{\infty} \frac{dx}{x^4+1} = \frac{\sqrt{2}\pi}{2})。

2. 含三角函数的积分(eiαxf(x)dx\int_{-\infty}^{\infty} e^{i\alpha x} f(x) dx

  • Jordan 引理:设 ffH+B(0,R0)H^+ \setminus B(0,R_0) 连续,limzf(z)=0\lim_{z\to\infty} f(z) = 0,则对 α>0\alpha > 0

    limRγReiαzf(z)dz=0,γR={Reiθ:0θπ}.\lim_{R\to\infty} \int_{\gamma_R} e^{i\alpha z} f(z) dz = 0, \quad \gamma_R = \{Re^{i\theta} : 0 \leq \theta \leq \pi\}.

    证明:利用 eiαz=eαRsinθ|e^{i\alpha z}| = e^{-\alpha R \sin\theta} 和不等式 sinθ2πθ\sin\theta \geq \frac{2}{\pi}\thetaθ[0,π/2]\theta \in [0,\pi/2]),估计积分模长。

  • 定理2:在定理1条件下,对 α>0\alpha > 0

    eiαxf(x)dx=2πij=1nRes(eiαzf(z),zj).\int_{-\infty}^{\infty} e^{i\alpha x} f(x) dx = 2\pi i \sum_{j=1}^{n} \operatorname{Res}\left(e^{i\alpha z} f(z), z_j\right).

    应用

    • 0xsinx1+x2dx=π2e\int_{0}^{\infty} \frac{x \sin x}{1+x^2} dx = \frac{\pi}{2e}(取虚部)
    • 0cosαx1+x2dx=π2eα\int_{0}^{\infty} \frac{\cos \alpha x}{1+x^2} dx = \frac{\pi}{2e^\alpha}(对比传统方法更简捷)

3. 扇形域奇点积分(引理2)

  • 引理:设 ff 在扇形 G={a+ρeiθ:θ0<θ<θ0+α}G = \{a + \rho e^{i\theta} : \theta_0 < \theta < \theta_0 + \alpha\} 的闭包除 aa 外连续,且 limza(za)f(z)=A\lim_{z\to a} (z-a)f(z) = A,则:

    limρ0γρf(z)dz=iαA,γρ={a+ρeiθ:θ0θθ0+α}.\lim_{\rho \to 0} \int_{\gamma_\rho} f(z) dz = i\alpha A, \quad \gamma_\rho = \{a + \rho e^{i\theta} : \theta_0 \leq \theta \leq \theta_0 + \alpha\}.

    证明:由极限定义,积分逼近 iαAi\alpha A(误差控制)。

4. 三角有理式积分(02πR(cosθ,sinθ)dθ\int_0^{2\pi} R(\cos\theta, \sin\theta) d\theta

  • 变量替换:令 z=eiθz = e^{i\theta},则:

    cosθ=z+z12,sinθ=zz12i,dθ=dziz.\cos\theta = \frac{z + z^{-1}}{2}, \quad \sin\theta = \frac{z - z^{-1}}{2i}, \quad d\theta = \frac{dz}{iz}.

    积分化为单位圆周上复积分:

    z=1R(z+z12,zz12i)dziz.\oint_{|z|=1} R\left( \frac{z+z^{-1}}{2}, \frac{z-z^{-1}}{2i} \right) \frac{dz}{iz}.

    02πdθ3+2cosθ=2π5\int_0^{2\pi} \frac{d\theta}{3+2\cos\theta} = \frac{2\pi}{\sqrt{5}}(留数计算)。

5. 多值函数积分(0xa1Q(x)dx\int_0^{\infty} x^{a-1} Q(x) dx

  • 核心思想:通过割线(如 [0,+)[0,+\infty))定义单值分支,构造围道避开割线。
  • 典型步骤
    1. 定义分支:如 zp1=e(p1)(lnz+iargz)z^{p-1} = e^{(p-1)(\ln|z| + i\arg z)}argz(0,2π)\arg z \in (0,2\pi)
    2. 构造围道:钥匙孔围道 Ωr,R=A(r,R)[r,R]\Omega_{r,R} = A(r,R) \setminus [r,R]
    3. 边值关系:上岸 f+(x)=xp1f_+(x) = x^{p-1},下岸 f(x)=e2πi(p1)xp1f_-(x) = e^{2\pi i(p-1)} x^{p-1}
    4. 积分相减得:

      (1e2πip)0xp1(1+x)mdx=2πiRes.(1 - e^{2\pi i p}) \int_0^{\infty} \frac{x^{p-1}}{(1+x)^m} dx = 2\pi i \sum \operatorname{Res}.

    例60xp1(1+x)mdx=π(1p)(m1p)(m1)!sinpπ\int_0^{\infty} \frac{x^{p-1}}{(1+x)^m} dx = \frac{\pi (1-p)\cdots(m-1-p)}{(m-1)! \sin p\pi}0<p<m0<p<m)。

6. 含对数函数的积分

  • 方法:结合割线定义 logz\log z 的分支(argz(0,2π)\arg z \in (0,2\pi))。
  • 例70logx(1+x2)2dx=π4\int_0^{\infty} \frac{\log x}{(1+x^2)^2} dx = -\frac{\pi}{4}
    • 边值关系:下岸 log(x)=logx+πi\log(-x) = \log x + \pi ix>0x>0)。
    • 围道积分后取实部/虚部。

实变函数积分技巧
https://xiao-ao-jiang-hu.github.io/2025/04/17/complex-analysis/CA-18/
作者
wst
发布于
2025年4月17日
许可协议